MAHMUT SÖNMEZ
Ekonomik krizle birlikte enflasyon ve ürün fiyatları her geçen gün artarken vatandaşın alım gücü düşüyor. Önceki yıllarda on beş gün önceden bayram hareketliliğini ve heyecanını yaşadıklarını söyleyen bitpazarı esnafı, birçok ebeveynin yüksek fiyat ve yoksulluktan sadece çocuklarına bayramlık alabildiğini söyledi.
“İNSANLAR FİYATLARI DUYUNCA ÜRÜN ALMADAN GİTTİ”
On beş yıldır kıyafet mağazası işleten Abdullah Beren, enflasyonla beraber ürün fiyatlarının her geçen gün yükseldiğini, düşen alımgücü ile de işlerinin durma noktasına geldiğini belirtti. Ürün fiyatlarının bir sene de yüzde yüz arttığını söylen Beren, “Geçen sene toptancıdan 30 liraya aldığımız tişörtü şu an seksen liraya alıyoruz. Vatandaşa da yüz liraya satalım diyoruz ama halkın alım gücü yok fiyat sorup gidiyor. En ucuz tişört 100 lira, en ucuz pantolon 200 lira bu yoklukta nasıl alsın insanlar” dedi.
“SADECE ÇOCUKLARA BAYRAMLIK ALINDI”
Önceki senelerde bayram için ekstra ürün aldıklarını söyleyen Beren, “Eskiden açık hesap ürün alabiliyorduk toptancılardan ama şimdi peşin olmadı mı ürün vermiyorlar. Eskiden bayram öncesi ciddi miktarda ürün alırdık bayramda satmak için ama şimdi ne bizim ürün alıp dükkana koyacak paramız var ne de halkta satın alacak güç var” sözlerini kullandı. Önceki yıllarda bayram alışverişi için hareketliliğinin iki hafta öncesinden başladığını söyleyen Beren, bu sene sadece son iki günde küçük bir hareketliliğin yaşandığına dikkat çekti. Bayrama iki gün kala alışverişe gelen insan sayısının artığını söyleyen Beren, “İki günde bir yoğunluk oldu ama çoğu insan fiyatları öğrendikten sonra eli boş dükkandan çıkıyor. İnsanlar ailecek bayramlık almaya geliyor ama fiyatları duyunca ya almadan gidiyor ya da sadece çocuklara bayramlık alıyorlar, genelde anne babalar kendilerine kıyafet almıyor” dedi.
“BAYRAMIN BİZİM İÇİN BİR ANLAMI KALMADI”
İşlerinin her geçen gün daha da düştüğünü söyleyen Beren, “Her yıl işlerimiz biraz daha düşüyor. Geçen bayram yaptığımız işle bu bayram karşılaştırırsak işlerimiz yüzde 50 düşmüş vaziyette. Bayram için ekstra tezgahtar çalıştırdık, gelen oluyor ama fiyatı duyan almadan gidiyor. Bayramın bizim için bir anlamı kalmadı anlayacağınız. Zaten bayramdan çok büyük bir umudumuz yoktu, beklentilerimiz düşüktü, ama bu bayram beklentilerimizin de altında geçti. Fiyatlar yükseldi, kar marjımız düşük olmasına rağmen işlerimiz de her gün daha da düşüyor” diye konuştu.
“ARTIK BAYRAMDA DA ESNAFIN YÜZÜ GÜLMÜYOR”
Bitpazarında yaklaşık otuz yıldır, ayakkabı dükkanı işlettiğini söyleyen Hakan Köse, bayramdan umutlu olmadıkları için ekstra bir ürün almadıklarını söyledi. Eskiden insanların bayram alışverişine 15 gün önceden başladığını söyleyen Köse “Eskiden bayram öncesi esnaflarda bir heyecan olurdu, esnafın yüzü gülerdi ama artık yok, artık bayramda da esnafın yüzü gülmüyor. Son yıllarda artan fiyatlarla beraber halkın da alım gücü düştü, ister istemez bu durum bizim işlere de yansıdı” dedi.
“BÖYLE GİDERSE BİRÇOK ESNAF KEPENK KAPATMAK ZORUNDA KALACAK”
Artan fiyatlara karşılık esnafın sermayesinin azaldığını söyleyen Köse, “Şimdi fabrikalar parası olana ürün veriyor, açık hesap yok, paran varsa ürün alırsın. Fiyatlar uçuk ne halkta ne de esnafta para yok. Eskiden ürün ucuzdu, şimdi fiyatlar uçtu, kar marjını aşağı çekmemize rağmen ürün satamıyoruz. Geçen sene yüz liraya sattığım ayakkabıyı ben şu an toptana 150 liraya alıyorum. Vatandaşa 20 lira karla veriyoruz ama yine alamıyorlar” ifadelerini kullandı. Krizle birlikte kar oranlarının çok düştüğünü söyleyen Köse, “Ürün fiyatları artıyor, vatandaşın alım gücü düşüyor, satışlarımızda buna paralel her gün düşüyor. Artık esnafın kar etme para kazanma gibi bir derdi kalmadı, tek amacımız yıllardır emek verdiğimiz alın teri döktüğümüz dükkanlarımızın ayakta kalması. Böyle giderse birçok esnaf kepenk kapatmak zorunda kalacak” dedi.