ABİDİN YAĞMUR
İşçiler, günde 12 saat, hiçbir sosyal güvence ve sosyal hakları olmadan çalıştıklarını, haftada birkaç gün işe çağrıldıklarını, bu nedenle 450 liralık yevmiyenin yetmediğini dile getirdi.
Avrupa’nın en büyük hal komplekslerinden biri olan Mersin Yaş Meyve Sebze Hali, her gün yüzlerce tır ve kamyonla Türkiye’nin dört bir yanına yaş meyve sebze gönderiyor.
Halin iş yükünü çeken çoğunluğu kadın yüzlerce işçi ise sosyal güvence, sendika olmadan gündelikçi usulüyle çalışıyor. Hamallar, paketçiler şirketlerin mal sevkiyatı oldukça işe çağrılıyor. Bu sistem nedeniyle hiçbir işçi bir ayın tüm günlerinde çalışamıyor. Bazı aylarda 10 gün, bazı aylarda 15 ya da 2o gün işe çağrılıyor.
Ancak işverenler yevmiyeleri hesaplarken işçiler tam zamanlı çalışıyormuş gibi hesap yapıyor. Bu nedenle firmalar işçilere 450 lira yevmiye veriyor ve gelirin asgari ücreti geçtiğini ileri sürüyor.
Ancak iş oldukça çağrılan işçiler, ayda en fazla 20 gün çağrılsalar bile ellerine ay sonunda 9 bin lira geçmiş oluyor ki bu rakam asgari ücretin altında. Üstelik işçilere yol parası desteği verilmiyor, günlük çalışmalar 12 saati aşıyor. Bu 12 saatlik sürelerde işçilerin yemek ve çay molaları da çok az.
KİMİ EVE GİTTİ, KİMİ İŞE DÖNDÜ
Bu sorunlarına dikkat çeken yüzlerce işçi yevmiyelerin 450 liradan 600 liraya çıkarılması için işveren dernekleriyle günlerdir görüşüyordu. İşverenler, 600 liralık teklifi kabul etmedi. Hatta işçilerin iddiasına göre bazı işverenler “450 bile size çok” dedi.
Bunun üzerine herhangi bir örgütlülükleri olmayan yüzlerce işçi sabah saatlerinde işbaşı yapmadı. Halin girişinde toplanan işçiler polisin uyarısıyla kapıdan ayrıldı.
İşçilerden bir kısmı Güvencesiz İşçiler Derneğine giderek işverenlerle görüşmelerin dernek tarafından yapılmasını istedi. Çok sayıda işçi derneğe de üye oldu. Birçok işçi iş bırakma eylemini sürdürüp evine giderken bazı işçiler, işverenlerin 500 lira ya da 600 lira yevmiye vaatleri üzerine işlerine döndü.
GÜVENCESİZ İŞÇİLER DERNEĞİ TEMSİL EDECEK
Güvencesiz İşçiler Derneği Başkanı Nedim Aydınalp, özellikle tarımda çalışan güvencesiz işçilerin kendilerine üye olduğunu, bahçe işlerinde çalışan bu işçilerin yevmiyelerinin belirlenmesi süreçlerinde Ziraat Odası, İhracatçı Birlikleri gibi kurumlarla masaya oturduklarını söyledi.
Hal işçilerinin bugüne kadar örgütlü olmaması nedeniyle Hal Komisyoncuları Derneğinin yevmiye belirlemede tek yetkili olduğunu söyleyen Aydınalp, “Hal işçileri derneğimize üye olunca onların yevmiyeleri ve sosyal hakları için de masaya oturabiliriz. Hal patronlarının derneği var ve işçinin yoktu. Bundan sonra hal işçilerinin de derneği var” dedi.
“SAYIN CUMHURBAŞKANIM GARİBANLARIN SESİNİ DUY”
Hal işçilerinin yaşadıkları sıkıntıları anlatan kıdemli işçilerden Fatma Doğan, “Ben 10 yaşından beri bu işte çalışıyorum. Hiçbir sosyal hakkımız yok. Yemek molamız yok, çay saatimiz yok. Bayanlarımız eziliyor. Yeri geliyor argo da duyuyoruz. Ben 3 kişiyle tır çıkarıyorum yazık değil mi? Üç kişi bayan tır çıkarıyoruz. Yazık günah. Hiçbir hakkımız yok bir de üstüne laf yiyoruz. Sabah yedide başlıyoruz, beşe kadar su bile içmiyoruz. Günah. Bizim hakkımız 650 lira, 700 lira. Kadınlar ev işlerine gidiyor, 800 lira günlük alıyor. Yol parası olmuş 12 lira, en kötü evin kirası olmuş 8-9 milyar. Bunu nereden alıp da vereceğiz biz. Üç gün işe geliyoruz, dört gün evde yatıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı seni çok seviyorum. Ama sesimizi duy. İşçinin hakkını görsün. Sayın Cumhurbaşkanımız buna el atsın artık yeter ya garibanlara” ifadelerini kullandı.
“YEVMİYELERİMİZ PATRONUN İKİ DUDAĞININ ARASINDA”
İşçilerden Adnan Kazlak “Biz sosyal güvencesiz, sigortasız çalışan insanlar. Bizim ücretlerimizi asgari ücrete bakarak belirlemeleri doğru değil. Çünkü biz haftanın her günü çalışmıyoruz. Evde kaldığımız zamanlar kesemizden yiyoruz. Bizim bir örgütlülüğümüz yok. Yevmiyelerimiz patronların iki dudağının arasında. Kapitalist bir sistem var. Kendi keyifleri için barlarda bir içkiye 3 bin lira veriyorlar işçi 10 lira hakkını istediği zaman kapının önünde, güneşte bekletiyorlar” dedi.
İşçilerden Nihat Akhan da sabah 7’de işe başladıklarını, 12 saat kesintisiz çalıştıklarını belirterek “Servimiz yok, yol paramızı kendimiz veriyoruz. Hakkımız istediğimiz zaman da bize siz hak etmiyorsunuz diyorlar. Allah’ından bulsunlar” ifadelerini kullandı.
| Hal işçileri iş bıraktı: “Sayın cumhurbaşkanım garibanların sesini duy” |
