İLKAY ADALIOĞLU
Hazine ve Maliye Bakanlığı, yüksek enflasyon nedeniyle, işletmelerin muhasebe kayıtlarında “enflasyon düzeltmesi” uygulamasına geçmesi şartını getirmişti.
Mersin Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Emin Levent Türkili, ek uygulamanın işletmelere ek vergi yükü ve doğmamış kârdan vergi yükü getirebileceği uyarısında bulundu.
Türkili, “Yüksek enflasyonlu ekonomilerde mali tabloların güvenilirliği ve gerçeği yansıtması için enflasyon düzeltmesi zorunludur. Ancak hesap dönemi sonunda yılda bir kez uygulanmalı ve düzeltme sonrası oluşan kâr vergilendirilmemeli, zarar oluşması halinde İse, zarar olarak kabul edilmemelidir” dedi.
“ENFLASYON DÜZELTMESİ YILLIK VE VERGİSİZ OLMALIDIR”
Enflasyon düzeltmesini, “enflasyonist etkiler ve paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle gerçek durumu ifade etmeyen mali tabloların, gerçek durumu ifade eder hale gelmesi amacıyla enflasyonist etkilerden arındırılarak düzeltmesi işlemine tabi tutulması” olarak tanımlayan Türkili, uygulamayla ilgili şunları söyledi:
“Enflasyon düzeltmesi sonrası varlıkların artışından kaynaklı kâr nedeniyle, şirketler daha yüksek vergi ödemek zorunda kalabilecektir. Herhangi bir alım-satım olmadan düzeltme nedeniyle gerçekte doğmamış kâr üzerinden vergi hesaplanması hakkaniyetli olmayacaktır. Yüksek enflasyon nedeniyle işletmeler faaliyetini özsermayeleri ile yürütemez hale gelmiş ve yabancı kaynaklara ihtiyaç duymaktadır. Bu durumda varlıklarını, borç ile karşılayan işletmelerin çoğu 2024 ve müteakip yıllarda geçici vergi dönemlerinde mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutması sonucu kâr etkisi yaratacak ve bu kâr üzerinden vergi hesaplanacaktır. Enflasyon düzeltmesi sonucu, işletmelerin henüz elde etmediği düzeltme nedeniyle kazançlarından talep edilen bir vergi olması, yüksek enflasyon nedeniyle dar boğaza düşen işletmelere ciddi bir vergi yükü oluşturmaktadır. Ülkemizdeki Yüksek enflasyon nedeniyle satın alma gücünü fazlasıyla kaybeden işletmeler faaliyetini yürütemez halde iken, birde enflasyondan kaynaklanan vergi etkisi nedeniyle birçok işletme faaliyetine son vermek veya iflas etmek zorunda kalacaktır.”
“ŞİRKETİN KÂRLILIĞINDA ANİ VE BEKLENMEDİK DEĞİŞİKLİKLERE NEDEN OLABİLİR”
Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi uygulanması halinde ortaya çıkabilecek risklere de dikkat çeken Türkili sözlerini şöyle sürdürdü:
“Enflasyon düzeltmesi yılda bir kez hesap dönemi sonunda oluşacak mali tablolara uygulanmalıdır. Normal Hesap dönemi 1 Ocak – 31 Aralık mali tabloları bir bütün olup, geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi, şirketin kârlılığında ani ve beklenmedik değişikliklere neden olabilir. Bu, yatırımcılar ve paydaşlar için belirsizlik yaratabilir. Geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi uygulanması durumunda Şirketlerin finansal planlama ve bütçeleme süreçlerini karmaşık hale getirebilir. Enflasyon düzeltmesi sonrası geçici vergi dönemleri arasında kârlılıktaki ani dalgalanma mali tabloların öngörülebilirliğini azaltabilir.”