ABİDİN YAĞMUR
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Alkan Alkaya, bu soruya “Faturaları kabartan sadece bu yıl değil önceki yıllarda da üst üste yapılan zamlardır” diye yanıt verdi.
Alkaya, “Hane halkının büyük bir bölümünün ücretlerindeki artışların reel enflasyon etkisinin altında kalması da bu faturalar karşısında zorlanmasının sebepleri arasındadır” dedi.
“KDV SEMBOLİK ORANA ÇEKİLMELİ”
Alkaya, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 2020 yılı sektör raporuna göre mesken grubu fatura bileşenlerinin yüzde 50 enerji tutarı, yüzde 31 şebeke tutarı, yüzde 15 KDV tutarı ve 4 vergi, fon ve paylar olduğunu ifade etti.
Alkaya, “Son uygulama ile elektrik faturalarındaki TRT payı ve enerji fonu uygulaması kaldırıldı. Fakat artan elektrik fiyatlarının yanında bu kalemlerin bir anlamı kalmadı. Mevcut uygulamada şu anda yüzde 5 BTV (Elektrik Tüketim vergisi) ve toplam üzerinden yüzde 18 KDV alınıyor. Bu değerlere ve oranlara baktığımızda enerji tüketim bedeli ve vergiler net olarak görünmektedir. Ucuz, makul veya pahalı olması göreceli bir durumdur. Hane halkının gelir düzeyi ve alım gücüne bağlıdır. Ülkemizin son yıllarda içinde bulunduğu ekonomik durum ve enflasyon oranları göz önüne alındığında elektrik faturalarının vatandaşı ciddi bir oranda zorladığı görülmektedir. Elektrik gibi artık temel bir kullanım olan bir enerjide KDV’nin daha sembolik bir orana çekilmesi tabi ki konutlar için önemli ölçüde bir fayda sağlayacaktır” dedi.
Tasarruf için ütüye ve televizyona dikkat
Elektrik faturalarındaki bu hızlı yükseliş insanları “elektrik kullanımında nasıl tasarruf ederiz” arayışına itti. Biz de tasarruf etmenin elektrik faturalarını düşürüp düşürmeyeceğini Doç. Dr. Alkaya’ya sorduk. Alkaya şunları söyledi:
“Tasarruf yapmak çok önemlidir tabi ki, sadece bu dönemdeki yüksek faturalardan dolayı değil genel olarak yaşam biçimi olarak benimsenmesi gereken bir durumdur. Hatta tasarruf en önemli yenilenebilir enerji kaynağı olarak bile tarif edilebilir. Hane halkının dikkat etmesi gereken evlerde bulunan yüksek güçteki cihazların kullanım sürelerini kontrol altında tutmalarıdır. Yüksek güçlü cihazlara örnek olarak fırın, ütü, çamaşır makinesi, klima, su ısıtıcısı ve elektrik sobasını verebiliriz. Tabi ki burada saydığımız cihazlar temel ihtiyaç için gerekli olan cihazlardır. Bunları kullanmamak gibi bir durumları söz konusu olmayacaktır. Özellikle içerisinde bulunduğumuz zorlu kış günleri de dikkate alındığında ısınmadan feragat etmeleri zordur. Belki bunlar arasında en çok güç tüketen ütü kullanımı biraz kontrol altında tutulabilir. Özellikle tasarruflu ampullerin kullanılması ve gereksiz ışıkların söndürülmesi gündelik tüketimleri etkileyecektir. Bir diğer tasarruf ise küçük gibi görünse de aslında süreden kaynaklı büyük bir etki yaratabilecek olan cihazların stand-by konumunda kalmaması, tamamen fişlerinin çekilmesi de bu dönemde önemli bir hal almıştır.”
.jpg)
Hangi fatura grubu daha avantajlı?
Doç. Dr. Alkan Alkaya, vatandaşların faturalarındaki tüketici gruplarını gözden geçirmesini de önererek şunları söyledi:
“Bu dönemde hane halkı için en avantajlı olacağını düşündüğüm Tüketici grubu olarak “Tek Terimli Tek zamanlı Mesken AG” grubunu öneriyorum. Bu tüketici grubunda olan vatandaşlarımız için günün herhangi bir saatinde elektrik tüketiminin diğer saatlere göre avantajı veya dezavantajı bulunmamaktadır.
Farklı saatlerde, özellikle gece 22:00’den sonra daha ucuz elektrik tarifesinin uygulandığı tüketici grubu “Tek terimli Üç zamanlı Mesken AG” grubudur. Ve bu grup bugünün koşullarında hane halkı için hiç de avantajlı bir durum oluşturmamaktadır. Bunun özellikle altını çizme istiyorum. “Tek Terimli Üç zamanlı Mesken AG” grubunda olan vatandaşlarımızın elektrik kullanım durumlarını da bir kere daha gözden geçirdikten sonra “Tek Terimli Tek Zamanlı Mesken AG” grubuna geçmelerini öneriyorum.
Ayrıca bir başka yanlış anlaşılmayı da düzeltmek isterim. Tek zamanlı tarife grubunda bulunmasına rağmen elektrik faturalarındaki üç zamana da ait tüketim bilgilerinin veriliyor olmasından dolayı kendini üç zamanlı tarifede olduğunu düşünen vatandaşlarımızın faturadaki tüketici grubu bölümünü dikkatlice okumasını ve tek zamanlıda ise çamaşırını gece 22:00 den sonra yıkamasının herhangi olumlu bir etkisinin olmayacağını bilmesini isterim.”
.jpg)
Kademe hesabı faturaya nasıl yansıyor?
Mersin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Alkan Alkaya’ya, elektrikteki kademe hesaplamasının nasıl yapıldığını da sorduk.
Alkan, “Kademeli zamlarla birlikte, bir aylık tüketim üzerinden değerlendirildiğinde; eğer enerji tüketimi ayda 210 kWh ve altında ise, Elektrik faturası enerji tüketim bedeli düşük kademe olarak tarif edilen 1.kademe oranı olan 137 kuruş ile çarpılarak hesaplanmaktadır. Eğer enerji tüketimi ayda 210 kWh üstünde olur ise, 210 kWh’e kadar olan bölüm 1.kademe üzerinden hesaplanıp kalan bölüm ise yüksek kademe olarak tarif edilen 2. Kademe oranı olan 206 kuruş ile çarpılarak hesaplanmaktadır. Daha sonra bunların ikisi toplanarak fatura bedeli bulunmaktadır” dedi.
Alkan, fatura hesaplanmasını şöyle örneklendirdi:
“Faturanın ilk okuma tarihi: 01.01.2022, son okuma tarihi 31.01.2022. Toplam enerji tüketimi 300 kWh. Bu 300 kWh enerji tüketiminin 210 kWh’i 1. Kademe tarifeyle hesaplanmaktadır. 210 kWh x 137 kuruş= 287,7 TL. Daha sonra kalan 90 kWh enerji tüketimi 2. Kademe tarifeyle hesaplanmaktadır. 90 kWh x 206 kuruş= 185,4 TL 1.ve 2. Kademeye göre hesaplanmış tutarlar toplandığında toplan fatura değeri 473,1 TL olarak hesaplanmaktadır.”
Hangi gruplara ne kadar zam geldi?
Doç. Dr. Alkan Alkaya, kademe uygulamasının sadece meskenlerde uygulanan bir tarife olduğunu, işyeri gibi ticarethanelerde bulunmadığını ifade etti. Alkaya, 2022’nin başında yapılan zamları şöyle özetledi:
Sanayi abone grubu: %127
Ticarethane abone grubu: %129
Mesken Abone grubu: 1.kademe %52
Mesken Abone grubu 2.kademe %127
Tarımsal sulama abone: %96
Aydınlatma: %129