ABİDİN YAĞMUR
Türkiye’nin ilk nükleer santrali olan Akkuyu NGS’nin yapım çalışmalarına 2010 yılında, Türkiye ile Rusya arasındaki anlaşma uyarınca başlanmıştı.
Rus devlet sermayeli Rasatom şirketi bu proje için Türkiye’de Akkuyu Nükleer A.Ş’yi kurmuş, ana işveren olan Akkuyu Nükleer A.Ş de Rus sermayeli Concern Titan adlı şirketle Türk sermayeli IC İçtaş’ın eşit ortak olduğu şirketi genel yüklenici olarak tayin etmişti.
Akkuyu Nükleer A.Ş, 2019 yılından beri inşaat sahasında çalışmalarını sürdüren Titan-2 İC İçtaş ortaklığıyla yaptığı sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini önceki gün taraflara bildirdi.
Fesih kararının ardından Titan-2 İC İçtaş ortaklığı üzerinden santralde çalışan binlerce işçinin sahaya giriş kartları iptal edildi. Akkuyu Nükleer A.Ş, Titan-2 İC İçtaş ortaklığına sahadaki tüm faaliyetleri durdurarak sahadan çıkmaları yönünde bildirimde de bulundu.
“HEDEF YERLİ SERMAYEYİ TASFİYE ETMEK”
Cumhurbaşkanına yakınlığıyla bilinen İbrahim Çeçen’in sahibi olduğu İC İçtaş şirketi ise fesih kararının amacının “nükleer santral projesinden yerli sermayeyi tasfiye etmek” olduğunu ileri sürdü.
IC İçtaş’tan yapılan açıklamada, sözleşme feshinin haksız ve hukuka aykırı şekilde yapıldığı iddia edildi.
IC İçtaş’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “İlk reaktör 2023’te açılmalı” hedefi doğrultusunda hızla çalıştığının belirtildiği açıklamada, bu süreçte 20 binden fazla Türk personelin sahada çalıştığı, yerli tedarikçi firmaların Akkuyu nükleer santral projesine aktif katılımının sağlandığı ifade edildi.
“PROJEDEKİ TÜRK PAYDAŞLIĞININ ÖNÜNE GEÇMEK İSTİYORLAR
Şirketin açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“İnşaattaki tüm bu olumlu gelişmelere rağmen Rus ortaklı Akkuyu Nükleer A.Ş cumhuriyet tarihinin tek kalemdeki en büyük yatırım sözleşmesi olan taraflar arasındaki sözleşmeyi feshederek projedeki Türk paydaşlığını ortadan kaldırmaya çalışmakta ve proje genel yüklenicisi olarak Rus menşeili başka bir şirketi tayin etmek niyetindedir.
Söz konusu fesih girişimindeki asıl amacın projenin yönetimindeki Türk şirketlerin varlığını azaltmak ve ileriye dönük milli nükleer endüstri yeteneğinin önünü kesmek olduğu şüphesizdir. Projenin durdurulması ve tahliye süreçlerine başlanması ile de projenin selametinin büyük ölçüde etkileneceği, Böyle bir kararın telafisi imkansız zararla yol açacağı kaçınılmazdır. Bu husus aynı zamanda projedeki Türk paydaşlığının önüne geçmek suretiyle Türk personel istihdamını ve Türk teşebbüslerinin projedeki dahlini sona erdirmekle kalmayacak ilk reaktörün 2023 yılında devreye girmesi hedefini de geciktirerek ülkemiz açısından çok ciddi ekonomik kayba neden olacaktır.
Gelinen noktada konuyla ilgili gelişmelerin bizzat takipçisi olduğumuzu ve tüm yasal haklarımızın en üst seviyede kullanılacağını kamuoyuna duyururuz.”
BİNLERCE İŞÇİNİN AKIBETİ BELİRSİZ
Fesih kararının ardından santral sahasında çalışan binlerce Türk işçinin de sahaya girişi yasaklandı. Sahada olanlar ise tahliye edildi.
İşçilerin, genel yüklenici şirket değiştikten sonra işlerine devam edip etmeyecekleri belli değil. Sözleşmesi feshedilen IC İçtaş da açıklamasında işçilerin akıbetine değinmedi.
Akkuyu Nükleer A.Ş: Proje ilerliyor. Yeni bir aşamaya girdik
Akkuyu Nükleer A.Ş Genel Müdürü Anastasia Zoteeva konuya ilişkin olarak şunları söyledi: “Akkuyu NGS projesi ilerliyor. Proje katılımcılarının yeniden düzenlenmesi, mevcut çalışma aşamasının dinamikleri ve özellikleri dikkate alınarak yapılmaktadır. 4’üncü ünitenin inşasına başlanmasıyla aktif aşamaya girdik. Artık sahadaki dört güç ünitesi de aynı anda inşa edilmektedir. Proje için geliştirilen yerelleştirme yol haritası başarıyla uygulanmaktadır. Hedeflenen yerelleştirme seviyesi, 6,5 milyar ABD doları olarak öngörülmektedir. Türk şirketlerine şimdiden yaklaşık 3,2 milyar ABD doları tutarında sipariş verilmiş durumdadır. Projede yer alan Türk şirketlerinin ve sahada çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısı da artmaya devam etmektedir. Bugün sahada istihdam edilenlerin yüzde 80’inden fazlasını Türk vatandaşları oluşturmaktadır ve bu sayı artmaya devam edecektir. Tüm inşaatçılara sıkı ve titiz çalışmaları için minnettarız. Tüm yükümlülüklerimizi yerine getirmeye devam ediyoruz ve projedeki tüm katılımcıların da bu şekilde çalışmaya devam edeceğine güveniyoruz.”
21 Temmuz 2022'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un Genel Müdürü Aleksey Likhachev’in katılımıyla Akkuyu NGS'nin 4’üncü ünitesinin temel atma törenini gerçekleştirilmişti. (Haber Merkezi)